ვინ არის ვალდებული გამოიყენოს საკონტროლო-სალარო აპარატი (სსა)

ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი პირი, ვალდებულია მომხმარებლებთან ნაღდი ფულით ანგარიშწორებისას (გარდა კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) გამოიყენოს საკონტროლო-სალარო აპარატი (შემოკლებით - სსა).

საქართველოში ნებადართულია შემდეგი ტიპის საკონტროლო-სალარო აპარატების გამოყენება:

•  GPRS და crypto-ს მოდულის ფისკალური საკონტროლო-სალარო აპარატი;
• საკონტროლო-სალარო აპარატი, რომელშიც შესაძლებელია SAM მოდულის აქტივაცია;
• ავტოგასამართ სადგურში, აირგასამართ და აირსავსებ საკომპრესორო სადგურებში არსებული საწვავის რეალიზაციის ავტომატური აღრიცხვის სისტემა, რომელშიც შესაძლებელია SAM მოდულის აქტივაცია.

შემოსავლების სამსახური აწარმოებს ნაღდი ფულით ანგარიშსწორებისათვის დასაშვები საკონტროლო-სალარო აპარატების მოდელების სახელმწიფო რეესტრს.

ვინ თავისუფლდება საკონტროლო-სალარო აპარატის გამოყენების ვალდებულებისაგან

• საკონტროლო-სალარო აპარატების გამოყენების ვალდებულებისაგან თავისუფლდება პირი მომხმარებელთან ანგარიშსწორების იმ ნაწილში, სადაც: გამოიყენება ნაღდი ფულით ანგარიშსწორების ფაქტის დამადასტურებელი, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით დამტკიცებული მკაცრი აღრიცხვის დოკუმენტი; საქონლის მიწოდებისათვის ან/და მომსახურების გაწევისათვის გამოიწერება საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა.
• ფიზიკური პირი, რომელიც არ იყენებს დაქირავებულ პირთა შრომას და ახდენს პირად ან საოჯახო მეურნეობაში მიღებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის ან მისგან წარმოებული (გადამუშავებული) საქონლის რეალიზაციას, – საქმიანობის ამ ნაწილში;
•  მიკრო ბიზნესის სტატუსის მქონე ფიზიკური პირი;
•  ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირი, ფიქსირებული გადასახადით დასაბეგრი საქმიანობის ნაწილში;
•  ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი ფიზიკური პირი (მაგ. ნოტარიუსი), რომელსაც არ აქვს მეწარმე ფიზიკურ პირად რეგისტრაციის ვალდებულება;
• პირი, რომელიც საქონლის/მომსახურების მიწოდებას და ნაღდი ფულის მიღებას ახორციელებს მომხმარებლების ტერიტორიაზე (სახლებში, ორგანიზაციებში, საწარმოებში), – საქმიანობის ამ ნაწილში, ჩეკთან გათანაბრებული დოკუმენტის გაცემის პირობით;
•  პირი, რომელიც საქონლის/მომსახურების მიწოდებას და ნაღდი ფულის მიღებას ახორციელებს ავტომატიზებული ან მექანიკური მოწყობილობების მეშვეობით, – საქმიანობის ამ ნაწილში;
•  მეწარმე ფიზიკური პირი, რომელიც ახორციელებს ქუჩაში დატარების ფორმით საცალო ვაჭრობას, ასევე პირი, რომელიც ყიდის გაზეთებსა და ჟურნალებს, – საქმიანობის ამ ნაწილში;
• პირი – რომელიც ახორციელებს საქართველოს საპატრიარქოს მიერ რელიგიური დანიშნულებით გამოყენებული ჯვრების, სანთლების, ხატების, წიგნებისა და კალენდრების რეალიზაციას საქმიანობის ნაწილში;
•  ბანკი და მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია;
• აზარტული კლუბის, სათამაშო აპარატების სალონის, აგრეთვე ტოტალიზატორის მომწყობი პირები – საქმიანობის ამ ნაწილში, გარდა სისტემურ-ელექტრონული ფორმით თამაშობის მოწყობის ნაწილში განხორციელებული საქმიანობისა.

საკონტროლო-სალარო აპარატის გამოყენების წესი და პირობები

• პირი ვალდებულია:

• უზრუნველყოს სსა-ის ტექნიკურად გამართულ მდგომარეობაში ექსპლუატაცია;
• დაიცვას სალარო აპარატის ექსპლუატაციის წესები;
• გასცეს ჩეკი მისთვის ნაღდი ფულის გადახდისთანავე ან/და მის მიერ ხურდის დაბრუნებასთან ერთად, ხოლო იმ შემთხვევაში, როცა მომხმარებელი ნაღდი ფულის გადახდას ახორციელებს იმ პირთან, რომელიც არ წარმოადგენს მოლარე-ოპერატორს (მაგ. საზ.კვების ობიექტში მომსახურე პერსონალი), მომხმარებელს ჩეკი უნდა გადაეცეს გონივრულ ვადაში;
• სამუშაო დღის ბოლოს ამობეჭდოს „Z” ანგარიში;
• სალარო აპარატის სხვა მისამართზე  ან/და დისტრიბუციის მიზნით გამოყენებისთვის განახორციელოს სალარო აპარატის სარეგისტრაციო მონაცემებში მითითებული ფაქტობრივი მისამართის ცვლილება;
• სალარო აპარატის გამოუყენებლობის შემთხვევაში მოახდინოს სსა-ს რეგისტრაციიდან მოხსნა;
• სალარო აპარატის დაკარგის შემთხვევაში აცნობოს აღნიშნულის თაობაზე შემოსავლების სამსახურს;
• უზრუნველყოს თითოეულ ობიექტზე რეგისტრირებული სსა-ების მიხედვით, სარეგისტრაციო ბარათების, მათი პასპორტების (ანალოგიური შინაარსის მქონე დოკუმენტების), აქტების და სსა-ების ექსპულატაციასთან დაკავშირებული ყველა დოკუმენტის შენახვა საგადასახადო ხანდაზმულობის ვადის განმავლობაში;
• სსა-ის გაუმართაობის (დაზიანების) შემთხვევაში გამორთოს სსა და თუ შემდგომი მუშაობის გაგრძელება შეუძლებელია, შეწყვიტოს მომხმარებლებთან ნაღდი ფულით ანგარიშსწორება;

რეგისტრირებული სსა გამოყენებულ უნდა იქნეს მხოლოდ იმ ობიექტზე, რომლის ფაქტობრივი მისამართი დაფიქსირებულია სარეგისტრაციო მონაცემებში, (გარდა დისტრიბუციის შემთხვევისა - აღნიშნულ შემთხვევაში სსა რეგისტრირდება გადამხდელის იურიდიული მისამართის მიხედვით).

• როგორ უნდა მოვიქცეთ საკონტროლო-სალარო აპარატიდან ჩეკის არასწორად ამობეჭდვისას

როდესაც სსა-ის ჩეკში შეცდომით ამოირტყმება არასწორი თანხა, უნდა შედგეს  განსაზღვრული ფორმის აქტი (ფიქსაციის აქტი), რომელსაც ხელი უნდა მოაწეროს როგორც მოლარე-ოპერატორმა, ასევე მოლარე-ოპერატორზე სამსახურებრივი ზედამხედველობის განმახორციელებელმა პირმა (დირექტორი, ბუღალტერი, გაყიდვების მენეჯერი და ა.შ.). ამასთან, შეცდომით ამობეჭდილი ჩეკი ან ჩეკის ასლი უნდა დაეკრას ამ აქტს.

! შედგენილი აქტი უნდა შეინახოს საგადასახადო ხანდაზმულობის ვადის გათვალისწინებით.

საკონტროლო-სალარო აპარატის რეგისტრაციიდან მოხსნა/მისამართის ცვლილება

სსა-ს რეგისტრაციიდან მოხსნის/მისამართის ცვლილების  შესახებ პირი განცხადებით მიმართავს შესაბამის სალარო აპარატების მომსახურე იურიდიულ პირს და განცხადებასთან ერთად  წარადგენს სალარო აპარატს.

შესაბამისი ცვლილებების განხორციელების შემდეგ პირს, გადაეცემა სსა და ცნობა მისი რეგისტრაციიდან მოხსნის/მისამართის ცვლილების  შესახებ.

სალარო აპარატი რეგისტრირდება:

• სსა-ს სხვა ობიექტზე გამოყენების შემთხვევაში - მისი ფაქტობრივად გამოყენების ადგილის მოხედვით,
• სსა-ის დისტრიბუციის მიზნით გამოყენების შემთხვევაში – პირის იურიდიული მისამართის მიხედვით.

იხილეთ განცხადები:

რას ნიშნავს ობიექტის ფუნქციონირება სსა-ის გარეშე

ობიექტი ფუნქციონირებს სსა-ის გარეშე თუ არსებობს ერთ-ერთი პირობა:

• პირს თავის მფლობელობაში არ გააჩნია სსა;
• პირს გააჩნია სსა, მაგრამ არ არის დარეგისტრირებული საგადასახადო ორგანოში მის სახელზე;
• სსა რეგისტრირებულია საგადასახადო ორგანოში, მაგრამ აღნიშნული მოდელი ამოღებულია რეესტრიდან და გასულია მისი გამოყენებისათვის დაშვებული კანონმდებლობით დადგენილი ვადა;
• სსა-ზე არ არის ჩართული ფისკალური მეხსიერება და მომხმარებლებთან ნაღდი ფულადი ანგარიშსწორების განხორციელება ხდება არაფისკალური რეჟიმით.

რას ნიშნავს სსა-ის გამოუყენებლობა

სსა-ის გამოუყენებლობა გულისხმობს იმ შემთხვევას, როდესაც პირს გააჩნია საგადასახადო ორგანოში რეგისტრირებული სსა, რომელიც შეტანილია რეესტრში, სსა-ზე ჩართულია ფისკალური მეხსიერება, მაგრამ მომხმარებლებთან ნაღდი ფულით ანგარიშსწორებისას არ ხდება ვაჭრობის/მომსახურების ყველა ოპერაციაზე სსა-ის გამოყენება (ჩეკის ამორტყმა).

შენიშვნა:  მომხმარებლისგან ყოველ ფულის მიღებაზე სსა-ში ამობეჭდილი უნდა იყოს ჩეკი.

სსა-ის გამოუყენებლობად არ მიიჩნევა შემთხვევა, როდესაც სსა-ის შეკეთების პერიოდში (არა უმეტეს 7 კალენდარული დღისა) მომხმარებლებთან ნაღდი ფულადი ანგარიშსწორება წარმოებს სარეზერვო სსა-ის მეშვეობით.   

სსა-ის დაზიანების შემთხვევაში, პირი ვალდებულია ამ დაზიანების აღმოფხვრამდე შეაჩეროს მომხმარებლებთან ნაღდი ფულით ანგარიშსწორების ოპერაციები და დაზიანების თაობაზე აცნობოს საგადასახადო ორგანოს ან იურიდიულ პირს.

საკონტროლო-სალარო აპარატის გამოყენების წესების დარღვევა

მომხმარებელთან ნაღდი ფულით ანგარიშსწორებისას საკონტროლო-სალარო აპარატის გარეშე მუშაობა – იწვევს გადასახადის გადამხდელის დაჯარიმებას 200 ლარის ოდენობით.

მომხმარებელთან ნაღდი ფულით ანგარიშსწორებისას საკონტროლო-სალარო აპარატის გამოუყენებლობა – იწვევს გადასახადის გადამხდელის დაჯარიმებას 200 ლარის ოდენობით.

ჩეკში ფაქტობრივად გადახდილზე ნაკლები თანხის ჩვენება – იწვევს გადასახადის გადამხდელის დაჯარიმებას 200 ლარის ოდენობით.